یبوست چیست ؟
به بیان ساده، یبوست زمانی رخ میدهد که مدفوع به هر دلیلی بیش از حد طبیعی در قسمت انتهایی سیستم گوارش می ماند و سخت و خشک می گردد. عمل دفع سخت شده و عوارض سیستماتیک بسیاری در پی دارد.
غذا چگونه در بدن هضم میشود و یبوست چگونه رخ میدهد ؟
از آغاز چرخه حذف تا دفع پسماند، بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت طول می کشد. معده ایستگاه اول است که در آن غذا به قطعات کوچک تقسیم شده و خرد می گردد. در مرحله بعد ذرات مواد غذایی وارد روده کوچک شده و آنزیم های مترشحه، ساختار پروتئین و چربی ها را می شکنند تا عمل جذب آنها بهتر صورت گیرد. مایع حاصل از ترکیب فیبر، باکتری، چربی های هضم نشده و مخاط به طرف روده بزرگ حرکت می کنند تا در آنجا مواد مورد نیاز بدن از طریق جذب رطوبت این مخلوط، تامین شود.
درپایان روده بزرگ، پس از فشرده سازی پسماند مواد غذایی، عضلات شکم و رکتوم فعال شده و آماده خارج کردن مدفوع می‌شوند. دیواره روده با حرکات دودی شکل و ریتم دار مواد غذایی را به جلو می‌راند. شبکه عصبی و هورمون‌های مختلف نیز بر این فرآیند فیزیکی تاثیر می گذارند.
وقتی راست روده پر میشود، بر اثر مخابره علائم عصبی به مغز، نیاز به تخلیه حس می شود.
در این روند، هر چه دفع بیشتر طول بکشد، دیواره روده آب بیشتری از مواد دفعی جذب میکند. بنابراین مدفوع خشک و سخت تر می شود و بیرون آمدنش نیز دشوارتر می گردد.
علائم یبوست چیست ؟
_ تعداد دفعات تخلیه کم باشد.( به مدت سه روز یا بیشتر اجابت مزاج نداشته باشد)
_مدفوع سفت و سخت باشد و دفع آن به سختی انجام شود.
_مدفوع کامل تخلیه نشود و بعد از آن فرد احساس سبکی نکند.
یبوست طولانی و درمان نشده که به صورت مزمن در بیاید، عوارض گسترده و گاهاً پنهانی را در دستگاه های مختلف بدن ایجاد می کند.
عوارض یبوست چیست ؟
سردرد ضعیف، کاهش میل به غذا، حالت تهوع، نفخ شکمی، ضعف عمومی بدن، احساس خستگی، بی حالی و کمبود انرژی، بی حوصلگی و حالت‌های عصبی، دل درد و گرفتگی عضلات حفره شکم
به دنبال دفع های دیر به دیر، سفت و سخت شدن مدفوع، خروج آن از کانال دفع باعث ایجاد ناراحتی، درد، سوزش و در صورت ادامه منجر به بواسیر، شقاق، آبسه مقعد و یا فیستول می گردد. چنانچه دچار بیماری بواسیر شده اید میتوانید با استفاده از مقاله “درمان بواسیر در طب سنتی” به درمان آن بپردازید. (روغن قورباغه ویژه درمان بواسیر میباشد. چنانچه دچار این بیماری هستید پیشنهاد میکنیم از وب سایت اکسیر حیات اقدام به خرید روغن قورباغه کنید)
علت بروز یبوست در زنان و مردان چیست ؟
عوامل عمده اثرگذار بر سیستم عصبی، تغییر در ترشح هورمون ها، سبک زندگی ناسالم، غذاهای بدون فیبر و فرآوری شده، تحرک کم و… می توانند باعث ایجاد یبوست گردند.
_ بیماری هایی مانند ام اس یا پارکینسون که عملکرد صحیح اعصاب مرکزی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند
_ مشکلات رکتوم مانند زخم های مجاری دفع و یا بواسیر
_ سندروم روده تحریک پذیر و رشد تومور سرطانی که باعث انسداد روده میشود.
_ رفتارهای ایجاد کننده یبوست
_ داروهای موثر زمینه ساز یبوست
_ رژیم غذایی نامناسب
_ بیماری های زمینه
علل پیدایش این عارضه هستند.
پیشنهاد میکنیم در رژیم غذاییتان ، مواد خوراکی فیبر دار قرار دهید تا دچار این عارضه و بیماری نشوید . شرکت اکسیر حیات اقدام به فروش غلاتی که دارای فیبر زیادی میباشد کرده است . یکی از این غلات بلغور جو دوسر میباشد که به سلطان فیبر غلات مشهور و تولید کشور آلمان است . برای خرید بلغور جو دوسر میتوانید به صورت آنلاین اقدام کنید. همچنین برای دیدن سایر محصولات فیبر دار میتوانید به دسته مواد غذایی ارگانیک مراجعه کنید.
انواع یبوست کدامند؟
از نظر مکانیسم منشاء ایجاد این عارضه، سه نوع را می توان ب تفکیک نام برد:
۱_ یبوست اتونیک (تنبلی)در اثر ضعف عضلات روده:
چون اساساً حرکات پریستالیس ( انقباضات و انبساطات متوالی) روده به کندی و آرامی صورت می‌پذیرد، افراد دارای اضافه وزن زیاد، سالخوردگان، بیماران بعد از عمل جراحی و یا زنان باردار معمولاً به این نوع مبتلا می‌شوند. همچنین کمبود آب در بدن، تغذیه ناکافی و نامناسب، فاقد فیبر می تواند منجر به این نوع یبوست شود. ( برای دیدن نسخه ویژه دکتر خیراندیش در درمان امراض معده به صفحه ” درمان درد معده در طب سنتی ” مراجعه کنید )
_یبوست انسدادی بر اثر وجود مانع در مسیر روده ها که سبب بسته شدن مسیر عبور مواد دفعی میشود، مثل فیبروم یا تومور:
تنگ شدن و یا بسته شدن مسیر حرکت مدفوع تا خروجی، مثل تومور کولون، با اینکه فراوانی کمی دارد اما چون معمولاً دیر تشخیص داده می شود، خطرناک است.به خصوص بعد از ورود به مرحله میانسالی احتمال یبوست انسدادی و اقدام فوری برای تشخیص و درمان آن ضروری است.
جراحی تنها راه درمان این نوع می باشد. رژیم غذایی و فعالیت ورزشی تاثیری در روند بهبود ندارند.
_یبوست اسپاستیک (انقباضی):
این نوع یبوست در اثر تحریک بیش از حد عصب روده و حرکات پریستالیس نامنظم و غیر طبیعی رخ میدهد.
فرد ممکن است دوره های متوالی اسهال و یبوست را تجربه کند. مدفوع کوچک، تکه تکه و سفت (پشکل مانند) از علائم دفعی این بیماران است. به دلیل درد ناشی از یبوست و عمل دفع، اجتناب از غذا خوردن و به تبع آن لاغری گریبانگیر این افراد میشود.
توصیه میشود این بیماران از غذاهای نرمی استفاده کنند که تحریک کننده غشای مخاطی روده نیز نباشد.
چرا یبوست بروز میکند ؟
حذف میوه و سبزی باعث به وجود آمدن یبوست میشود :
استفاده از غذاهای فرآوری شده و کم فیبر فیبر اساسا در روده‌ها هضم و جذب نشده، وجود آن در مدفوع سبب مرطوب ماندن آن میشود و به همین علت عمل دفع راحت تر صورت می گیرد.
فست‌فودها و سرخ کردنی ها علاوه بر مضراتی که برای سلامت قلب و عروق دارند، به شدت یبوست زا نیز می باشند.
عدم اجابت مزاج و دفع به موقع باعث به وجود آمدن یبوست میشود :
به محض احساس نیاز به دفع، باید به آن پاسخ گفت و این بهترین زمان اجابت مزاج است.
ولی اگر این عمل را به تاخیر بیندازیم مایعات موجود در مواد دفعی بیشتر و بیشتر جذب شده و زمینه ساز یبوست می شود.
کم تحرکی و فعالیت بدنی ناکافی باعث به وجود آمدن یبوست میشود :
حرکت دودی(پریستالیستی) روده‌ها به تبع فعالیت بدنی افزایش می‌یابد، به همین دلیل است که افراد مسن، دچار معلولیت حرکتی و… بیشتر مشکلات گوارشی را تجربه می کنند.
مصرف کم مایعات باعث به وجود آمدن یبوست میشود :
انسان روزانه به ۶ تا ۸ لیوان آب نیاز دارد. مصرف کافی مایعات علاوه بر تنظیم عملکرد کلی سیستم بدن، برای دستگاه کلیوی و گوارشی ضروری است.
مصرف آب، چای، آب میوه (به ویژه همراه با پالپ) و… میتواند نیاز به مایعات را برطرف کند.
یبوست بعد از اعمال جراحی
بعد از عمل های جراحی به ویژه در ناحیه شکمی، یبوست شایع می گردد.ترس از افزایش درد محل جراحی به هنگام اجابت مزاج، کمبود غذا های مقوی، فلج موقت و عدم حرکت عضلات روده در پی جراحی روده و عدم تحرک بیمار، عوامل اصلی این پروسه هستند.
استفاده از داروهای یبوست زا باعث به وجود آمدن یبوست میشود :
مصرف طولانی مدت برخی اقلام دارویی می تواند ایجاد یبوست کند. برخی از آنها عبارتند از : مواد مخدر و داروهای مسکن بر پایه مرفین و کدئین، مکمل های دارای آهن، داروهای مدر مثل فروزماید، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد فشارخون، داروهای ضد پارکینسون، داروهای ضد حساسیت و ضد تشنج، تکرار و مداومت استفاده از داروهای ملین، داروهای ضد اسهال
مصرف چه غذاهایی باعث بروز یبوست میشود ؟
غذاهای فرآوری شده کنسروی، سیب زمینی سرخ شده، شیرهای غلیظ و قنددار، نان سفید بدون سبوس، شیرینی های خشک، بیسکویت نخود، لوبیا، باقلا و… می‌توانند در تشدید یبوست موثر باشند.
تغییرات هورمونی باعث به وجود آمدن یبوست میشود
تغییر در ساز و کار غدد درون‌ریز و میزان هورمون ها به دلیل عادت ماهیانه، بارداری و یائسگی، می تواند بر روی عملکرد روده موثر باشد.
نوسانات و تلاطم های سیستم عصبی نیز به طور مستقیم بر عملکرد این غدد تأثیر می‌گذارند.
درمان یبوست در کودکان
شیرخشک را برای درمان یبوست کودکان عوض کنید
اگر کودک شما از شیر خشک مصرف استفاده می کند، یک تغییر کوچک در برند شیرخشک بدهید . هر کودک به اجزاء تشکیل دهنده شیر خشک یک واکنش نشان می دهد . بنابراین چند نوع شیر خشک را امتحان کنید تا کودکتان یکی از بهترین ها را تحمل کند .
درجه حرارت بدن را برای درمان یبوست کودکان اندازه بگیرید
تحریک روده حتما میتواند در درمان یبوست کودک کمک کننده باشد . ابتدا دماسنج مقعدی را با وازلین چرب کنید و آن را در مقعد کودک قرار دهید. چند بار قبل از برداشتن آن ، نوک آن را به آرامی تکان دهید . تحریک اغلب باعث ایجاد حرکت روده می شود.
درمان یبوست کودکان با ماساژ شکم
پس از انکه کودک را روی زمین خواباندید، با انگشتان خود در جهت عقربه های ساعت ،شکم کودک را ماساژ دهید. دقت کنید که زیاد روی شکم فشار نیاورید و چناچه خشمگین و یا گریه کرد، سعی کنید فشار را کمتر کنید.
حمام گرم ، درمان کننده یبوست کودکان
آب گرم به کودک شما کمک می کند تا آرام شود. به بدنش اجازه می دهد تا آنچه را که در بدنش نگه داشته است از بین ببرد زمانی که شما او را خشک می کنید نیز زمان مناسبی است که سعی کنید او را ماساژ تکنیکی تسکین دهنده دهید.
مواد غذایی و خوراکی یبوست زا
- ماکارونی و لازانیا
- رشته فرنگی
- موز و خیار
- آب سرد
- گوشت گاو و سیب زمینی سرخ شده
- چیپس و پفک
- مصرف غذاهای مانده
- فست فود، سوسیس و کالباس
- ترشی، قارچ و بادمجان
- قهوه، نسکافه و چای تیره رنگ
- میوه های ترش
درمان یبوست با طب سنتی در خانه
از دیدگاه طب سنتی ، یبوست مادر ام الامراض و یا مادر تمام بیماری هاست . به همین دلیل در این طب اولین چیزی که مورد بررسی قرار میگیرد و درمان میشود همین بیماری ست.
ورزش راحت ترین کار برای رفع یبوست در خانه است
پیاده روی، دوچرخه سواری و یا حرکاتی که به سفت شدن عضلات شکم می‌انجامد از جمله ورزش های مفیدی است که توصیه میشود حتما برای درمان یبوست انجام دهید. به گفته بوعلی سینا، اگر مداوم ورزش کنید، هیچ‌گاه دچار یبوست نخواهید شد. در واقع ورزش کردن و استفاده از هوای تازه ، نوعی ملین میباشد.
استفاده از مصلحات غذایی برای درمان یبوست در طب سنتی بسیار تاکید شده است
تغذیه درست داشته باشید. مصرف غذاهای خشک و یا ناسازگار با مزاج هر کسی میتواند ، قاتل خاموش هر کسی باشد و یبوست را به شدت در بدن تقویت کند. طب سنتی و حکمای این طب معتقد هستند که هر غذایی دارای طبع و مزاج هستند و بهتر است تمامی غذاها به همراه مصلحات ان ها مصرف شود تا به اعتدال نزدیک تر شود . همچنین مصرف بعضی از خوراکی ها برای بعضی از اقلیم ها مناسب نیست . برای مثال اگر ماهی در مازندران خورده شود، مشکلی ایجاد نمی‌کند اما اگر در یزد مصرف شود، ممکن است یبوست و نفخ را به دنبال داشته باشد.
اگر میخواهید در مورد مزاج کل خوراکی ها و مصلحات آن ها (مزاج گوشت ها ، مزاج میوه ها ، مزاج بذرها و …) بیشتر بدانید پیشنهاد میکنیم حتما به مقاله ” مزاج خوراکی ها و مصلحات آن ها ” مراجعه کنید.
اصلاح عادات غذایی راه بعدی درمان یبوست با طب سنتی در خانه است
حداقل هر لقمه باید بین ۳۰ تا ۴۰ بار جویده شود . تند غذا خوردن باعث ایجاد تشنگی و یبوست میشود و آهسته جویدن و صرف غذا با آرامش خاطر به پیشگیری از یبوست، چاقی و کبد چرب کمک میکند. تا زمانی که گرسنه نشده اید شروع به خوردن غذا نکنید. این نکته در رفع این بیماری بسیار مورد توجه است.
درمان یبوست در خانه با انجیر
استفاده از انجیر در طب سنتی همیشه مورد توجه بوده است . باید چند عدد انجیر خشک را شب در یک لیوان شیر بریزید و آن را داخل یخچال نگهداری کنید. صبح که انجیرها به‌خوبی داخل شیر خیس خورده و نرم شده‌اند، آنها را میل کنید؛ این امر در درمان یبوست بسیار نافع است.
چه غذاهایی در طب سنتی برای درمان یبوست توصیه میشود
مصرف خورش‌‌هایی با رنگ سبز مانند خورش کرفس و قرمه‌سبزی برای پیشگیری از یبوست و مصرف خورش آلواسفناج برای درمان آن بسیار کمک‌‌کننده است.
چه نوشیدنی هایی در طب سنتی برای درمان یبوست توصیه میشود
همان طور که بالاتر بیان شد بهتر است مصرف مایعات را بیشتر کنید. اما چه نوشیدنی بهتر از شربت هایی مانند شربت آلو و شربت گل محمدی که باعث رفع یبوست میشود.
برای تهیه شربت آلو، مقداری آلوی شیرین را بشویید و آن را در ظرفی بریزید و آن‌قدر آب به آن بیفزایید که آب روی آلوها را بگیرد؛ سپس با حرارت ملایمی آن را بپزید؛ بعد آن را صاف و سپس میل کنید
درمان یبوست در خانه با خاکشیر
استفاده از خاکشیر و شربت آن در درمان یبوست خفیف بسیار نافع خواهد بود . به این ترتیب که دو قاشق غذاخوری خاکشیر با یک لیوان آب گرم صبح و شب برای انواع مزاج‌ها مناسب میباشد.
مصرف روغن کرچک درمان یبوست در طب سنتی است
به این منظور یک قاشق چایخوری روغن کرچک را بعد از غذا بخورید. میتوانید از وب سایت اکسیر حیات اقدام به خرید روغن کرچک طبیعی و خوردنی کنید.
سبزی ها و مواد غذایی مفید جهت درمان یبوست در طب سنتی
سبوس برنج : سبوس و سایر غلات محتوی فیبر فراوان هستند و به عنوان یک درمان ساده و بی ضرر یبوست‌هایی که علت مشخصی ندارند مطرح می‌شوند. جهت خرید سبوس برنج ارگانیک میتوانید از طریق وب سایت اکسیرحیات اقدام کنید. همچنین میتوانید جهت خرید جو دوسر تولید کشور آلمان و سایر غلات که دارای فیبر لازم میباشند به دسته مود غذایی مراجعه کنید.
گشنیز و رازیانه : تقویت کننده معده و ضد باکتری معده و روده است. برای رفع یبوست روزی یک لیوان آب گشنیز صبح ناشتا یا شب موقع خواب با یک قاشق روغن زیتون مصرف شود. همچنین برای رفع یبوست یک قاشق چایخوری رازیانه را بو داده و با یک لیوان آب در هنگام خواب نوشیده شود.
پیشنهاد ویژه نویسنده : بنده در سفرهایی که داشتم ، همیشه دچار این مشکل بودم و راحت ترین، بهترین و سریع ترین راهی که برای درمان این بیماری یافتم استفاده از قرص راحت جهت درمان یبوست بوده است. هیچ گونه عارضه جانبی هم ندارد.
مراجعه به پزشک ضروری است تا مانع از هر گونه بیماری زمینه ای دیگر شود. چنانچه علاقه مند هستید ، میتوانید ویدیوی درمان یبوست دکتر خیراندیش را ببینید و از أن طریق اقدام به درمان این بیماری کنید.
باعرض سلام و روزبخیر
ممنون از مطالب خوبتون
با سلام
ممنون از شما که نظرتون رو به اشتراک گذاشتید
سالم باشید
موز و خیار رو که نوشتی یبوست زا هستند، اشتباهه، فقط موز یبوست میاره، خیار یبوست رو درمان میکنه.
با تشکر از حسن توجه شما
موز یک منبع بسیار خوب از انواع فیبر و فیبرهای نامحلول است که باعث کاهش یبوست می شود. البته ذکر این نکته قابل توجه است که خوردن موز رسیده یبوست را کاهش می دهد و مصرف موز نارس بدلیل وجود مقادیر زیاد فیبرهای نامحلول یبوست را تشدید می کند.