اوزون تراپی چیست و چه وقت استفاده می شود
این مقاله از وب سایت verywellhealth.com توسط تیم ترجمه “ارگانیک شو” به رشته تحریر در آمده است و کاملا اختصاصی میباشد .
اوزون تراپی یا اوزون درمانی یک روش درمانی نسبتا قدیمی در علم پزشکی است که در آن یک شکل خاص از اکسیژن با میل واکنشی بالا به نام اوزون (با فرمول شیمیایی O3) با هدف رسیدن به برخی اثرات درمانی در بدن مورد استفاده قرار می گیرد. البته در جامعه پزشکی بحث ها و تردیدهای فراوانی در مورد اثربخشی این روش درمانی وجود دارد، ولی حداقل مشخص شده که اوزون تراپی ایمن است و عوارض جانبی بسیار ناچیزی ایجاد می کند.
برخی شواهد نشان می دهد که اوزون تراپی می تواند به تقویت پاسخ سیستم ایمنی در برابر بیماری های عفونی کمک کند، درد و دیگر اثرات آرتریت را کاهش دهد و در طیفی از بیماری های مختلف دیگر هم موثر باشد. اگرچه کاربرد این روش در سراسر جهان رواج پیدا کرده، اما سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هنوز ارزش درمانی آن را به رسمیت نشناخته است و بنابر این در آمریکا جزء درمان های طب جایگزین یا مکمل محسوب می گردد.
بیماری هایی که اوزون تراپی برای معالجه آنها تجویز می شود
همانطور که اشاره کردیم در حال حاضر اثربخشی واقعی اوزون تراپی مورد بحث بوده و پزشکان در آمریکا این روش را عمدتا برای بیماری های مزمن و در کنار سایر روش های درمانی تجویز می کنند. شواهد نشان می دهد که اوزون تراپی ممکن است در تعدادی از بیماری ها کمک کننده باشد، از جمله:
بیماری های مربوط به شریان ها: التهاب سیستمیک در اثر پاسخ سیستم ایمنی بدن به طیف وسیعی از بیماری ها ایجاد می شود و مشکلات و بیماری های فراوانی از جمله اختلالات شریانی و سکته، اختلالات شریان های محیطی مانند ایسکمی مزمن اندام ها (که در آن خون رسانی به بازوها و پاها به اندازه کافی صورت نمی گیرد) و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) را به دنبال خواهد داشت. مشخص شده است که اوزون تراپی طولانی مدت می تواند در مورد این بیماری ها موثر باشد.
جهت تقویت سیستم ایمنی بدن میتوانید به مقاله ” تقویت سیستم ایمنی بدن در طب سنتی ” مراجعه کنید.
مشکلات قلبی: برخی مطالعات نشان داده اند که اوزون تراپی می تواند در مبتلایان به بیماری شریان کرونری (CAD) یا حمله قلبی، به بهبود سلامت قلب کمک کند.
جهت درمان گشادی دریچه قلب به مقاله ” درمان گشادی قلب توسط دکتر خیراندیش ” مراجعه کنید.
مشکلات ارتوپدی: مشخص شده است که اوزون تراپی می تواند در مبتلایان به بیماری های مفاصل (به ویژه بیماری هایی که در اثر فرسایش مفصل به وجود می آیند مانند آرتروز زانو یا آرنج) موثر باشد. تزریق مستقیم اوزون به نقاط آسیب دیده در طولانی مدت تا حد بسیار زیادی به کاهش درد بیماران کمک کرده است.
دردهای مزمن: اوزون تراپی می تواند در رفع یا کاهش دردهای مزمن ناشی از جراحی، گردن درد و کمر درد و … هم موثر باشد. در آمریکا برای فتق دیسک از این روش استفاده می شود، و افراد مبتلا به بیماری های مزمنی مانند فیبرومیالژیا نیز برای کاهش درد خود از آن استفاده می کنند.
اختلالات سیستم ایمنی: بیماران مبتلا به اختلالات مزمن و پیش رونده سیستم ایمنی مانند اختلال خستگی مزمن یا سایر بیماری های خود ایمنی هم می توانند از این روش برای تسکین درد کمک بگیرند. علاوه بر این اوزون تراپی ممکن است در مبتلایان به ایدز هم موثر باشد، هرچند در تحقیقات موجود نتایج متناقضی درباره کارایی این روش برای ایدز به دست آمده است.
اختلالات دستگاه گوارش: بررسی های به عمل آمده نشان دهنده اثربخشی اوزون تراپی در مبتلایان به سیروز کبدی، زخم های دستگاه گوارش و هپاتیت سی مزمن است.
آسیب دیدگی بافت ها: استفاده از اوزون بر روی زخم پای دیابتی می تواند به بهبود زخم و عملکرد طبیعی و سالم بافت ها کمک کند. همچنین این روش درمانی را می توان روی بافت هایی که پس از جراحی دچار ایسکمی (خون رسانی ناکافی) شده اند نیز مورد استفاده قرار داد.
اختلالات عصبی: مجموعه رو به گسترشی از تحقیقات نشان داده است که اوزون تراپی می تواند به سلول های مغز در مبارزه با بیماری های تحلیل برنده آنها مانند ام اس و آلزایمر کمک کند.
سرطان: اوزون تراپی در کشورهای مختلف غیر از آمریکا به عنوان روشی استاندارد برای کمک به مقابله با عوارض جانبی داروهای ضد سرطان به کار می رود، و در آمریکا ممکن است به عنوان یک گزینه مکمل و طب جایگزین برای این منظور مورد استفاده قرار گیرد.
فرایند اوزون تراپی چگونه است
اوزون تراپی باید در کلینیک انجام شود و در بیشتر موارد بیمار باید چند بار به پزشک مراجعه نماید. روش های مختلفی برای انجام اوزون تراپی وجود دارد:
- تزریق مجدد خون خود بیمار به او پس از غنی شدن با O3: رایج ترین روش اوزون تراپی عبارت است از گرفتن مقدار مشخصی از خون بیمار، حل کردن اوزون در آن و سپس تزریق مجدد این خون به بیمار.
- تزریق مستقیم: این روش بویژه برای درد مفاصل، گردن یا کمر به کار می رود و در آن اوزون را مستقیما به درون ناحیه آسیب دیده تزریق می کنند.
- دمیدن: در این روش از یک وسیله مخصوص برای دمیدن اوزون به داخل حفرات بدن مانند بینی، دهان، راست روده یا مهبل استفاده می شود.
- رساندن به پوست: برای زخم پای دیابتی یا سایر مشکلات پوستی، ناحیه آسیب دیده با کیسه یا محفظه کوچک خاصی پوشانده می شود و سپس کیسه را با گاز اوزون پر می کنند تا این گاز مستقیما در تماس با پوست قرار گیرد.
- استحمام با گاز اوزون: در این روش بیمار را برای مدت کوتاهی در محفظه بزرگی قرار می دهند و بعد آن را با اوزون پر می کنند تا بیمار گاز را استنشاق نماید.
اثرات جانبی اوزون تراپی چیست ؟
همانطور که اشاره شد با وجود این که درباره اثربخشی اوزون تراپی اختلاف نظر فراوانی وجود دارد، اما نکته مثبت این است که اثرات جانبی روش مذکور بسیار اندک بوده و معمولا هیچ مشکل خاصی برای بیماران ایجاد نمی کند. تنها ریسک قابل توجهی که ممکن است در اوزون تراپی پیش بیاید، استفاده از میزان بیش از حد گاز است.
در صورت استنشاق طولانی مدت اوزون خطر مواجهه بیش از حد با آن و آسیب رسیدن به بافت های ریه وجود دارد و به همین دلیل است که مثلا روش استحمام با گاز اوزون به ندرت و فقط در برخی موارد خاص مورد استفاده قرار می گیرد.
بطور کلی غیر از تحریک پوست یا مخاط که گاهی به دلیل تماس با دستگاه ها و وسایل انتقال گاز به بدن ایجاد می شود، هیچ اثر جانبی ماندگاری برای اوزون تراپی گزارش نشده است و همه اثرات جانبی احتمالی آن خیلی زود برطرف خواهند شد. شایع ترین عوارض جانبی گزارش شده این روش عبارتند از تحریک پوستی، کبودی و/ یا درد در محل تزریق، که به راحتی با داروها یا پمادهای بدون نسخه می توان آنها را تسکین داد.
هشدارها و موارد منع مصرف اوزون تراپی چیست
با وجود این که اوزون تراپی بطور کلی ایمن و بی خطر است، در برخی موارد استفاده از آن توصیه نمی شود چون هنوز بی خطر بودن آن در این موارد خاص بررسی نشده است و یا ممکن است مضر باشد.
- بارداری: در حال حاضر هیچ مدرکی منبی بر خطرناک بودن اوزون تراپی برای جنین وجود ندارد، ولی بررسی های دقیقی که ایمنی این روش برای زنان باردار را به اندازه کافی اثبات کند هم انجام نشده است.
- الکل: مصرف الکل همزمان با اوزون تراپی می تواند خطرناک باشد.
- پرکاری تیروئید: افرادی که غده تیروئید پرکاری دارند ممکن است به اوزون تراپی واکنش ضعیفی نشان دهند.
- ترومبوسایتوپنیا: این بیماری خونی، که در آن مغز استخوان پلاکت کافی تولید نمی کند، توانایی بدن برای انتقال اکسیژن را مختل می سازد و به همین خاطر در این افراد نباید از اوزون تراپی استفاده کرد.
نتیجه گیری
اگرچه اوزون تراپی در آمریکا یک روش درمانی استاندارد محسوب نمی شود و بخش قابل توجهی از جامعه پزشکی این کشور ارزشی برای روش مذکور قائل نیستند، اما باید توجه داشت که درمان با اوزون سابقه ای طولانی دارد و هنوز هم به شکلی گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد.
تحقیقات در مورد کاربردهای بیشتر اوزون تراپی در حال انجام است، و استفاده از این روش درمانی هم برای بسیاری از بیماران نه تنها به تسکین یافتن مشکلات و بیماری های مزمن کمک کرده، بلکه کیفیت زندگی آنها را نیز بهبود بخشیده است.
با این وجود ممکن است برخی ادعاهای اغراق آمیز درباره اثرات اوزون تراپی هم وجود داشته باشد. اگر به فکر استفاده از این روش درمانی افتاده اید، تا آنجا که می توانید در منابع مختلف تحقیق نموده و پس از مشورت با پزشک خود، با توجه به همه شرایطی که دارید بهترین تصمیم را بگیرید.
جهت مطالعه نسخه اصلی این مقالات میتوانید از طریق لینک verywellhealth.com مراجعه کنید.
