مزاج چیست ؟
سقراط حکیم بزرگ یونانی همه خوراکی‌ها را در چهار دسته گرم، سرد، خشک، و‌تر دسته بندی کرد و معتقد بود که سلامتی حاصلِ حفظ تعادل در این چهار دسته است. نکته مهم در این است که در مبانی طب سنتی ایران، هر ماده خوراکی اعم از غذاها و دارو‌ها نیز دارای مزاج خاصی هستند که با توجه به نحوه تأثیر خود در تعامل با بدن مصرف کننده قرار می‌گیرند. (برای اطلاع از مزاج تمام خوراکی ها و مصلحات آن ها به مقاله “مزاج خوراکی ها” مراجعه کنید )
گرمی و سردی دو کیفیت اصلی و تری و خشکی دو کیفیت فرعی هستند. شرایط درونی و بیرونی باعث کاهش یا افزایش این کیفیت ها در بدن میشوند که به حاصل این کیفیت ها مزاج گفته میشود.
همه ی انسان ها این چهار کیفیت رو دارند که بسته به کم و زیادش، مزاج فرق میکنه
غلبه ی هر کدوم از کیفیات رو میگیم مزاج. گاهی هیچ کدوم غلبه ندارند که در این حالت اصطلاحا گفته میشه مزاج معتدل
مزاج و در صد ترکیبی هیچ دو انسانی با یکدیگر یکسان نمی‌باشد، همان طور که اثر انگشت هیچ دو فردی یکسان نیست.
مزاج دموی چیست ؟
⬅️ به افرادی دموی مزاج گفته می شود که خلط دم در بدن آنها غالب تر از بقیه اخلاط باشد. افراد دموی درشت اندام و تنومند هستند و بدنی عضلانی و ماهیچه ای دارند. چهارشانه بوده، قفسه سینه پهن و اندامی ماهیچه ای دارند.
⬅️ دارای پوستی سرخ و سفید یا سبزه و گلگون هستند. پوست بدن ایشان گرم، مرطوب و نرم با منافذ درشت است. معمولا پر مو هستند. موهای پرپشت، ضخیم و مُجعد یا حالت دار دارند. حرکات بدنشان چالاک و نسبتا سریع و با نشاط است. افراد دموی خوش خواب هستند. زود به خواب می روند، خواب خوب و عمیقی دارند و اگر رطوبتشان متعادل باشد، تحمل بی خوابی را نیز دارند.
علائم غلبه مزاج دم
- پوستی سرخ و سفید رنگ دارند
- پری رگها و پری نبض
- سر درد و احساس سنگینی سر
- هیکل درشت و بدنی عضلانی دارند و لاغر نیستند
- موهای پر پشت دارند.
- خوب می خوابند و تحمل بی خوابی را نیز دارند
- نه گرمایی هستند و نه سرمایی، اما به نسبت تحمل سرما برایشان راحت تر است
- سریع و پر انرژی هستند
- میل و توان جنسی بالایی دارند
- استعداد ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و فشار خون بالا دارند
- قدرت هضم و اشتهایشان خوب است و معمولاً یبوست ندارند
- میل به شیرینی و ترشی دارند
- همه نوع غذا را می توانند بخورند
- انسان‌های با مزاج دموی شجاع و جسور هستند با اعتماد به نفس بالا
- معمولاً مدیر و رهبر یک گروه یا یک جمع می باشند
- خوش اخلاق، صمیمی، خوشرو و آرام هستند
- اگر عصبانی شوند، رفتارهای مخاطره آمیز از خود نشان می دهند.
- معمولاً اهل ریسک کردن هستند
- اکثراً بی نظم هستند
- هوش و حافظه بالایی دارند
- مزاج ها معمولاً افرادی بی خیال و سرزنده و اغلب بی حساب و کتاب اند
- احساس مزه شیرین در دهان
مزاج
دم
رنگ پوست
گندم گون متمایل به گل خون
رطوبت پوست
غیرمرطوب
منافذ پوست
درشت
گرمی و حرارت پوست
زیاد گرم
رنگ مو
خرمایی-مشکی
ضخامت مو
خیلی ضخیم
پیچش مو
با فر درشت و برجسته
نرمی و چربی پوست
چرب و مرطوب
پراکندگی مو در بدن
بدن، سر و سنه پر مو
ریزش مو در سر
ریز موی متوسط سر
رنگ چشم
مشکی
رنگ لب
قرمز تیره
برجستگی شکم
شکم بزرگ و عضلانی مرطب
استخوان‌بندی
شانه‌ها برجسته سینه درشت و کمر و ساق درشت
اندام
درشت با شانه پهن و سر بزرگ
ممنوعات برای مزاج دم
- سبزی ها : شلغم، شبدر، خربزه، طالبی، گرمک، پیاز، سیر، ترب، تربچه، زردک، هویج، شلغم، زیتون
- گوشت ها : گوسفند، بوقلمون، پاچه، میگو، جگر، گوشت و تخم اردک و مرغابی، تخم مرغ به خصوص زرده آن، دنبه گوسفند
- غلات و حبوبات : تخم طالبی، تخم خربزه، کنجد، ارده، خاکشی، گندم، سمنو، نشاسته، رشته فرنگی، نان گندم، لوبیا
- آجیل و میوه ها : آناناس، خرما، قیسی، گیلاس، گلابی، موز، مویز، کشمش، بالنگو، زیتون، انبه، بادام درختی، پسته، فندق، انجیر، انگور، سیب شیرین، توت سفید
- چاشنی ها و ادویه ها : فلفل سیاه، فلفل سفید، میخک، زنجبیل، رازیانه، نعناع، آویشن، شوید، شقاقل
- لبنیات : کره، ماست چکیده، شیر محلی تازه گاو، شیر گوسفند، روغن کرچک، روغن زیتون، روغن آفتابگردان، روغن کنجد، روغن زرد(حیوانی)، روغن دنبه
- نوشیدنی ها و طعم دهنده ها : عصاره انبه، آب انگور، آب سیب، آب هویج، عسل، شکر، نمک، شیرموز، شیرعسل، شیره انگور،چای های گیاهی با طبع گرم
- غذاها : کباب کوبیده و برگ گوسفندی، ماکارونی، اسپاگتی، کیک ها، بیسکوئیت ها، اغلب غذاهای شور و شیرین، فرنی، حریره بادام
غذاهای مناسب طبع دموی
- سبزی ها و صیفی جات : گشنیز، بادنجان، اسفناج، گوجه فرنگی، ریواس، ترشک
- گوشت ها : هرقدر مصرف غذاهای حیوانی و به ویژه گوشت در دموی ها کمتر باشد بهتر است. گوشت های دریایی مناسب ترند.
- آجیل ها و میوه ها : غوره، شاه توت، سنجد، نارنج، لیموترش، پرتقال، نارنگی، خیار، آلو، آلبالو، زالزالک، زغال اخته، زرشک، غوره، بلوط، میوه های ترش، هندوانه
- غلات، حبوبات و دانه ها :ارزن، جو، عدس، ماش، نخود فرنگی
- لبنیات و روغن ها : کشک، ماست، قره قروط
- چاشنی ها و ادویه ها : گردغوره، سماق، لیموامانی، تمبر هندی، رب، آب لیمو، آب غوره، سرکه، تخم گشنیز، سماق
- نوشیدنی ها و طعم دهنده ها : آب میوه های ترش، ترشی های طبیعی، آب زرشک، آب انار
- غذاها : آش انار، آش آلو، آش گوجه
عجیب بود ولی جالب … من مزاجم صفرا هست و غلبه ی دم داشتم . خیلی دنبال برطرف کردن این غلبه هستم
خيلي عالی بهره بردیم از مطلب خوب تان بسیار عالی بود وسپاس به آقای دکتر روازاده